Transitie in Bornem
06 Maart 2013
Of hoe we onze lokale veerkracht kunnen vergroten... In essentie gaat transitie over het vergroten van lokale veerkracht: veerkracht is de grote blinde vlek in het huidige maatschappelijke bestel.Ons huidig sociaal-economisch model is er in de eerste plaats op gericht welvaart te creëren, hierbij wordt de logica van het kapitalistische model gevolgd. De uiterste consequentie van dat model is, dat waarde alleen wordt ingevuld volgens een materialistische korte termijn visie van het snelle financiële gewin. M.a.w. economische waardebepaling ? en in het verlengde daarvan dus ook de sociale en ecologische waardebepaling ? gebeurt alleen op basis van geld: wat brengt het op? Wanneer we deze logica blijven volgen tot in zijn uiterste consequentie, komen we in een maatschappij terecht (van samenleving zal geen sprake meer zijn) waar de oorlog van allen tegen allen woedt (survival of the fittest).
Deze logica heeft de wereldgemeenschap in een algehele crisis gebracht op ecologisch, sociaal, existentieel en uiteindelijk zelfs of economisch vlak. Een zeer concreet voorbeeld hiervan is dat nog maar zeer weinig gebieden in de wereld beschikken over voedselsoevereiniteit. Dit is een gigantisch maatschappelijk probleem, immers: wie geen voedsel meer heeft, heeft niets. Ook ons systeem met een immens lange voedselketen, druipend van de olie, is contra-productief. Zo worden er bijvoorbeeld 400 calorieën gestopt in de productie van 1 calorie voedingswaarde. Wanneer het globale transportsysteem stilvalt, zijn de supermarkten na 3 dagen leeg. M.a.w. onze gemeenschap is in de hele geschiedenis van de mensheid nog nooit zo kwetsbaar geweest als vandaag.
De grootste uitdagingen van deze tijd hoeven niet opgelost te worden met dure technologische innovaties. Een bepaalde logica heeft ons in deze mondiale crisis gebracht, een andere logica zal ons er terug uithalen. Wij zijn het, die voor de oplossing moeten zorgen en in de eerste plaats de mensen rondom ons, onze lokale gemeenschap.
We dienen dus de lokale veerkracht, die kenmerkend is voor elke gezonde gemeenschap te herstellen. Elke beleidsbeslissing werkt heilzaam voor de gemeenschap als ze een versterkend effect heeft op de lokale economische veerkracht, sociale veerkracht en ecologische veerkracht. Wat kan dit concreet inhouden?
1) Lokale voedselproductie (best ook ecologisch, bijvoorbeeld volgens het CSA-model)
2) Vergroten van de biodiversiteit, waarbij zeer grote inspanningen moeten geleverd worden voor de toekomst van onze bijen en andere bestuivers: zonder insecten, geen voedsel!
3) Kennis i.v.m. zelfvoorzienend leven doorgeven.
4) Stimuleren van lokale jobs en lokale productie, i.p.v. te focussen op het aantrekken van buitenlandse investeerders. Buitenlandse investeerders zijn niet geïnteresseerd in de lokale gemeenschap, zij willen alleen winst creëren voor hun aandeelhouders en kunnen elk moment vertrekken met de noorderzon. Wat zij achterlaten aan economische, sociale of ecologische ravage laat hen volledig koud. Denken we maar aan Renault-Vilvoorde, Ford-Genk, ?
5) Lokale productie van bouwmaterialen.
6) Een economisch-sociale gemeenschap opbouwen i.p.v. te privatiseren. Mensen WILLEN verantwoordelijkheid dragen voor hun leefomgeving. Wat er nog is aan gemeenschapsgronden moet absoluut bewaard blijven. Bijvoorbeeld de gronden rond de abdij van bornem. Hier zou een permacultuur educatiecentrum kunnen aan verbonden worden en een samentuinen project. In een van de bijgebouwen kan een leslokaal worden ingericht, zodat ter plaatse workshops kunnen gegeven worden.
7) Iedereen in Bornem kan meedenken over een 'Minder Energie Plan' (MEP).
8) Lokale energieproductie, eventueel aanvullend op regionale en nationale energieproductie.
9) De open ruimte die er nu nog is dient bewaard te blijven en ingezet te worden voor lokale voedselproductie en het creëren van speelbossen en speelweides voor de kinderen, met elkaar verbonden via groene corridors. Deze groene corridors kunnen een grote bijdrage leveren aan de biodiversiteit en de kinderen zouden er zich al etend van braambessen, bosbessen, frambozen, aardbijen, kruisbessen, appels, peren, ?. op een veilige manier kunnen verplaatsen van speelbos naar speelweide.
10) Er is nood aan sensibilisering i.v.m. lokale veerkracht, dit kan via allerlei ludieke acties, maar ook via films en presentaties op onze scholen en bij bestaande verenigingen.
11) Bewaren en stimuleren van materieel en immaterieel erfgoed.
12) Organiseren van jaarfeesten, zodat de seizoenen (en dus de productie van voedsel) terug bewust beleefd worden.
13) Nog zo veel meer ?..